Nr 49

 Jak zmienić polonistykę szkolną ? / Stanisław Bortnowski. - Warszawa: Wydawnictwo Piotra Marciszuka Stentor, 2009

W prezentowanej publikacji autor - znany polonista i metodyk, przeciwstawia się dotychczasowemu modelowi nauczania języka polskiego w szkole, broni niezależności wobec teorii naukowych, wskazuje na konieczność uczenia młodzieży samodzielnego myślenia i stawiania trudnych pytań. Zachęca do odejścia od tradycyjnej historii literatury i do oswojenia mediów. Omawia też kontrowersyjny problem egzaminowania, proponuje nowe formy i kryteria, dystansuje się do kluczy odpowiedzi. Dotyka codziennych problemów nauczycieli np. jak zachęcić młodych do czytania książek; jak mądrze omawiać lektury; jak efektywnie uczyć gramatyki, poprawnej polszczyzny czy różnych form wypracowań. Książka zawiera także scenariusze lekcji, w których autor zamieszcza odkrywcze przykłady rozwiązań metodycznych pełne zaskoczeń.

Nie jest źle być słabym uczniem : jak sobie radzić ze szkolnymi problemami dzieci / Heidemarie Brosche. - Warszawa : Wydawnictwo Czarna Owca, 2011

Omawiana książka jest poradnikiem dla rodziców mających dzieci w wieku szkolnym, przydatnym także dla uczniów i nauczycieli. Gdy dziecko nie radzi sobie w szkole - cierpi cała rodzina. Autorka jasnym i wyraźnym głosem nazywa frustracje tysięcy rodziców, przełamuje negatywne podejście do słabych ocen i pokazuje jak nabrać dystansu do trudności szkolnych. Przekonuje, że dzieci, które mają problemy z nauką mogą w życiu wiele osiągnąć, przypomina również, że szkoła  jest przede wszystkim miejscem, w którym ludzie ze sobą współpracują.

 „Stare i nowe" w literaturze dla dzieci i młodzieży / pod. red. Bożeny Olszewskiej i Elżbiety Łuckiej - Zając. - Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2010

Prezentowany tom to zbiór tekstów głoszonych na konferencji zorganizowanej w Opolu na miejscowym Uniwersytecie w marcu 2010 r., na temat obecności w literaturze dla dzieci i młodzieży dwóch nurtów: starego - dydaktycznego i nowego  - autotelicznego i bardziej ludycznego. Przedmiotem zainteresowań uczestników stały się teksty dawne, te znane, ale na nowo odczytane, jak i te zapomniane i pominięte milczeniem oraz teksty nowe, współczesne, czasem nowatorskie i nie zawsze znane. Omówione też zostały lektury szkolne, czytanki dawna i współczesna, a także odbiór tekstu w innych realiach niż czas wydania czyli bariera językowa i inne ograniczenia. Docenione zostały również dydaktyczne i edukacyjne walory tych tekstów, które z powodzeniem można wykorzystać  w szkole czy przedszkolu. Autorzy pozostawiają wiele problemów otwartych, zachęcając tym samym do dialogu i dalszych poszukiwań. Książka zainteresuje badacza literatury dziecięcej, bibliotekarza, pedagoga, nauczyciela i studenta, zawiera indeks i bibliografię przy każdym referacie.

Uczeń w świecie języka i tekstów / pod. red. Jolanty Nocoń i Elżbiety Łuckiej-Zając. - Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2010

Niniejszy tom został zadedykowany Doktorowi Józefowi Barowi, wieloletniemu pracownikowi  naukowemu  i cenionemu dydaktykowi, autorowi wielu publikacji poświęconych problemom kształcenia językowego. Na książkę złożyły się teksty przyjaciół, współpracowników i uczniów, często adeptów dydaktyki polonistycznej. Kształcenie językowe staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów polonistyki  szkolnej. Coraz gorsze mówienie i pisanie młodego pokolenia czyli „bylejactwo" języka w użyciu stanowią dla nauczycieli prawdziwe wyzwanie. Na pewno szkole nie pomagają niekończące się dyskusje nad wizją przedmiotu i treściami edukacji językowej, mało sprzyjająca jest też ogólna sytuacja kulturowa, marginalizacja języka literackiego na rzecz języka mediów i wizualnych form przekazu i pomijanie  języka rodzinnego w wielu sferach komunikacji społecznej. Zaistniała sytuacja wymusza rozpoznanie trudności edukacyjnych i szukanie skutecznych sposobów ich rozwiązania. Prezentowana książka może być inspiracją do rozmów i działań w tym kierunku, podjęte w kolejnych artykułach tematy  to wybór  z wielu zagadnień ważnych dla szkolnej edukacji językowej i kulturowo - literackiej.

 Działalność szkoły we wspomaganiu rozwoju ucznia zdolnego / Agnieszka Hołbił. - Kraków : Oficyna Wydawnicza  „Impuls", 2010

Realizacja zadań współczesnej szkoły, przed którą stawia się wysokie wymagania w zakresie stymulowania rozwoju uczniów zdolnych, wymaga ciągłej modernizacji i unowocześniania. Możliwości w tym zakresie są jednak ograniczone  na etapie organizacyjnym i dlatego poszukiwania idą w kierunku rozwiązań treściowo metodycznych. Celem pracy jest przedstawienie realiów polskiej szkoły pod względem organizacji procesu kształcenia ukierunkowanego na rozwój ucznia zdolnego. Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej, badaniami objęte zostały gimnazja skupiające młodzież w istotnym dla niej  samej etapie życia, w którym tempo rozwoju zdolności umysłowych bardzo się zmienia i dlatego wymaga stymulacji. Autorka, wymieniając różne metody i formy pracy wykorzystywane na lekcjach zwraca uwagę, że w naszym systemie szkolnym szczególnie preferuje się metodę problemową i nauczanie wielopoziomowe. Publikację dopełnia obszerna bibliografia.

Nauczycielskie poniżanie : szkolna przemoc wobec dziewcząt / Lucyna Kopciewicz. - Warszawa : Diffin , 2011

Niniejsza publikacja jest unikatową na rynku wydawniczym, wstrząsającą diagnozą polskiej szkoły pod względem podejścia do spraw postrzegania i szacunku dla płci, ciała i seksualności uczniów. Jest to książka o przemocy słownej nauczycieli wobec dziewcząt, która wypełnia lukę w polskiej literaturze naukowej zajmującej się „pozaprogramowymi" relacjami zachodzącymi w szkole. Autorka wnikliwie i z wrażliwością zarówno badawczą, jak i społeczną rozpoznaje specyfikę dyscyplinowania ciała kobiecego w murach szkoły, opisuje przemoc słowną odnośnie płci, urody, seksualności i poziomu inteligencji dziewcząt. Praca  jest wysoko oceniana przez recenzentów jako nowatorska i bardzo dobra monografia naukowa.

Kultura szkoły : w poszukiwaniu nieuchwytnego / Beata Adrjan. - Kraków : Oficyna Wydawnicza „Impuls", 2011

Publikacja jest próbą przedstawienia całościowego obrazu szkoły, ilustruje jaka szkoła naprawdę jest, a nie jaka powinna być. Jest to miejsce, w którym człowiek spędza kilka lat swego młodego życia, jest rzeczywistością znaną każdemu. Badanie kultury jest sposobem na odkrycie tej złożonej całości. Założeniem podjętych badań było ukazanie szkoły jako żywego organizmu  prowadzącego własne życie, wytwarzającego swoistą kulturę i reguły, według których funkcjonują jego uczestnicy. Interesujące przykłady zdarzeń, incydentów z życia  szkoły, które zarejestrowała autorka oddają specyficzny klimat i odsłaniają prawdziwe oblicze szkoły.

SERIA    Biblioteki - Dzieci - Młodzież 

Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Szkolnych przygotowało nowa serię wydawniczą poświęconą problematyce literatury dla dzieci i młodzieży i edukacji kulturowej młodego pokolenia. Wydawane w niej książki, przybliżą wizerunek współczesnej młodzieży,  problemy rozwoju, poszukiwanie własnej tożsamości oraz sposoby zaspokajania potrzeb czytelniczych i metody popularyzacji książki. Zaprezentują też najnowsze wyniki badań dotyczące rozwoju czytelnictwa, wpływu literatury na zachowania i emocje młodego czytelnika. Seria skierowana jest do bibliotekarzy pracujących z dziećmi, nauczycieli, rodziców i osób zajmujących się czytelnictwem oraz dla studentów.

Książki dla najmłodszych : od zera do trzech : poradnik / Grażyna Lewandowicz - Nosal . - Warszawa : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 2011

Książka  omawia repertuar literacki adresowany do najmłodszych odbiorców. Pisana z dwóch perspektyw - osoby zawodowo zajmującej się książką dziecięcą - oraz rodzica. Znalazły się w niej rozdziały dotyczące pierwszych utworów dla maluchów i klasyki literatury dziecięcej. Na szczególną uwagę zasługuje rozdział poświęcony takim problemom małych dzieci jak : oswajanie z przedszkolem, lęk przed ciemnością, czy wizyta u dentysty. Całość uzupełnia kącik dla rodziców, oraz listy lektur dla najmłodszych, przygotowany przez bibliotekarzy.

Rozwój kontaktów małego dziecka z literaturą : podręcznik / Alicja Ungeheuer - Gołąb . - Warszawa : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich ; [ Rzeszów ] : Uniwersytet Rzeszowski, 2011

Publikacja jest wyrazem troski o rolę literatury i książki wśród kolejnych pokoleń. Pokazuje istotę wczesnych kontaktów z literaturą, które pełnią ważna rolę w późniejszych okresach życia człowieka. Literatura wczesnego dzieciństwa  wpływa na rozwój osobowości, kształtowanie się postaw a także bardzo dobrze sprawdza się w terapii różnych zaburzeń rozwojowych. Zawarte  w niej między innymi wzorce zabaw kierują uwagę, wrażliwość, wyobraźnię i ekspresję dziecka w stronę specjalnych właściwości tekstów literackich. Najprostsze reakcje emocjonalne rozbudzane przez literackich bohaterów mogą stać się podstawą do kształtowania smaku estetycznego i budowania właściwych postaw społecznych.  

                                                                                           Wybrała i opracowała Ewa Kopka

           

Powrót do